IT inzetten om mensen beter te maken.

In een organisatie als het HagaZiekenhuis in Den Haag draait alles om mensen behandelen en genezen. IT’ers scheppen er randvoorwaarden, ze voorzien artsen en verpleegkundigen van digitalisering en procesautomatisering die de capaciteit én de kwaliteit van de zorg verbeteren. “Hier kan een IT’er impact hebben, op gezondheid van mensen en op het werk van zorgmedewerkers”,weet CIO Corné Mulders.

Nieuwe organisatie met nieuw talent

“Mooie opdracht, veel te doen!”, postte Mulders in najaar 2023 enthousiast op LinkedIn, toen hij net als CIO a.i. was begonnen bij het HagaZiekenhuis in Den Haag. Het bleek een understatement. De IT-dienstverlening gaat bij de zorginstelling volledig op de kop — een geweldige uitdaging voor zowel Mulders als de organisatie. En: een worsteling, want er verandert veel in korte tijd. De taak die Mulders zich daarbij heeft gesteld: “De belofte waarmaken dat digitalisering het werk ook in deze sector makkelijker én beter gaat maken.

”Mulders: “Een pijnlijke vaststelling: de IT-afdeling liep achter. Het was tot voor kort vooral een supportafdeling. Er was ook lange tijd geen geld om méér te zijn en daarmee kon de visie die bestond op wat digitalisering voor het ziekenhuis en voor patiënten, artsen en verpleegkundigen kan doen, niet worden geïmplementeerd.” Mulders noemt het “in zekere zin een zegen” dat het ziekenhuis in 2023 een flink verlies noteerde. “Daarmee is het besef gekomen dat de organisatie het over een andere boeg moet gooien. We moeten flink besparen. Een van de manieren om dat te doen, is investeren in IT. De Raad van Bestuur, met een nieuwe CFO en CEO aan boord, had dat snel helder.”

Er kwam een verbeterplan. “Een sprint naar voren, heel gedurfd. De missie: maak het HagaZiekenhuis klaar om de digitalisering aanjager van goede zorg te laten zijn. We bouwen aan een nieuwe organisatie met veel nieuw talent, die inmiddels ‘Digitalisering & ICMT’ (100+ medewerkers) is gedoopt en die daarmee is opgeschoven van ‘ondersteunend’ naar ‘core’. We zijn gestart met de overgang naar agile werken en pakken flink door, onder meer met een grote upgrade van de infrastructuur.”

Er worden kleine en grotere stappen gemaakt. “Verpleegkundigen moeten nog veel waarden in- en overtikken. Robotisering heeft daarbij grote potentie: denk je eens in wat het betekent voor de zorg als duizend verpleegkundigen elke dag tien minuten uitsparen. Ook kan robotisering op den duur helpen bij het voorbereiden van een artsenspreekuur, bijvoorbeeld door alle relevante foto’s en documenten bij elkaar te zoeken.”

Speech-to-text voor artsen

"Artsen”, zo gaat Mulders enthousiast door, “administreren hun ontmoetingen en acties nog handmatig in een elektronisch patiëntendossier — het EPD. Dat zou ook met speech-to-text apps moeten kunnen. AI kan transcriberen en samenvatten. De technologie zal bij diagnose en behandeling — de echte zorgtaken — niet zo snel gemeengoed worden, maar bij ondersteunende taken en administratie kan het snel gaan.”
De mogelijkheden zijn wat Mulders betreft bijna oneindig. “Het EPD dat automatisch een status-sms’je verstuurt aan familieleden die willen weten of de operatie van een patiënt is afgerond: het scheelt weer telefoontjes én kostbare zorgtijd. We zijn in het Haga bezig met een inhaaloperatie. We liepen achter op andere ziekenhuizen, die gemiddeld bijna 6 procent van hun budget uitgeven aan IT. Wij bij Haga zaten op 4,5 procent, we roeiden met de riemen die we hadden. Terwijl een goed geïnvesteerde IT-euro zo veel kan opleveren."

Arts: protocool-gestuurd bestaan

Die overtuiging drijft Mulders. “Er moet zo veel gebeuren, we moeten echt gas geven. En we kúnnen ook snelheid maken. Het is niet altijd gemakkelijk, zoals bij de versnippering van de EPD’s in Nederland. Elk ziekenhuis heeft z’n eigen oplossing, een landelijke EPD was gemakkelijker geweest… Er is wat mij betreft onvoldoende regie op. Zonde. Er is geen goed excuus voor het feit dat ziekenhuizen op IT-gebied zo beperkt samenwerken.”

Bij die drempels moet wel aangetekend worden: het gaat om gezondheidszorg. Een omgeving waarin artsen waken over de gezondheid van mensen, volgens strakke lijnen waarin digitalisering niet altijd eenvoudig is in te passen. “De arts leidt een protocol-gestuurd bestaan. Deze wil — terecht — niets belangrijks missen, de juiste inschattingen maken en acties doen. Zomaar AI toepassen, dat kan niet. De werking moet gecertificeerd zijn, het moet bewezen werken. Een lerend systeem, dat kan je in een ziekenhuis niet zomaar toepassen.”

AI als beslissingsondersteunende tech

Toch ziet Mulders mogelijkheden voor de toekomst. “AI kan de arts helpen bij het verminderen van registratielast. Bijvoorbeeld door bij een diagnose door de arts al Diagnose Behandel Combinaties — DBC’s — voor te stellen en daarbij veel zoekwerk uit handen te nemen. De arts beslist uiteraard, maar AI kan ondersteunen.” En verder in de toekomst? “Zeker in beeldvormende technieken — denk aan een radioloog die moet bepalen of en hoe ver een tumor is geslonken — kan AI-technologie op niet al te lange termijn echt een goede rol gaan spelen als beslissingsondersteunende tech.”

Gelukkig zijn er andere onderdelen van de zorg waar Mulders en zijn mensen vandaag al vooruitgang kunnen boeken. “Denk aan het ontlasten van de verpleegkundige met slimme administratieve tools. Denk ook aan de logistiek en de planning van een poli. Daar kunnen we doorautomatiseren. Een patiënt die thuis op z’n app bij Zalando kan bestellen, die kan ook zijn eigen afspraak in het ziekenhuis plannen, een vragenlijst invullen, zich aanmelden met een QR-code en zijn weg vinden in het ziekenhuis. Trouwens, waarom kan dat niet thuis, met login via DigiD op de app? Dat is veel eenvoudiger en het scheelt tijd. Zo is het met veel zaken: kan iets simpeler, slimmer en doelmatiger? Die manier van denken is de kern, waarbij je ook zorgmedewerkers mee moet zien te krijgen, als storyteller, bruggenbouwer of voor mijn part: dromenkoopman.”

Creativiteit en verbale kwaliteiten

Volgens Mulders is de ‘journey’ van de patiënt in een ziekenhuis goed vergelijkbaar met die van een reiziger op Schiphol: er is wat stress, de mens heeft af en toe bevestiging nodig dat deze op de goede weg zit in het proces. “Waarom zouden wij de patiënt die geruststelling niet via de app kunnen geven? Om het ziekenhuis in deze en andere zaken in de toekomst mee te krijgen, moet de IT’er ook beschikken over creativiteit en verbale kwaliteiten, om te ‘verkopen’ wat er met IT kan.”

De IT’er die in de zorg het verschil gaat maken, moet meer kunnen dan ‘service draaien’ of systemen naar de cloud brengen. “Digitalisering is spannend en maakt veel mogelijk. Maar je moet je passie ook kunnen overbrengen op artsen, verpleegkundigen, managers en administratief medewerkers, van wie een deel soms afwachtend is. Een balie-loze poli organiseren gaat niet vanzelf, maar als iedereen beseft dat het ziekenhuis slimmer en efficiënter moet werken, dan krijgen we ook de sceptici mee.”

Bagage om bij te dragen

Kleine en grotere stappen gaan er in de komende tien jaar voor zorgen dat de taken en rol van IT steeds belangrijker worden, binnen en buiten de zorg. “Banken zijn ook steeds meer IT-bedrijven aan het worden en het zal in de zorg — met behoud van de menselijke factor — niet anders gaan.” Wat moet de IT’er volgens Mulders als bagage meenemen om daar in de toekomst aan bij te dragen? Zonder aarzelen: “Drive. Je moet het echt leuk vinden om alles wat IT kan, aan de man te brengen. Je zult door barrières heen moeten. Muren slechten. Als het er niet overheen kan, dan maar er doorheen. Overtuigingskracht en communicatie-skills. En bovenal: een innovatieve instelling hebben. Je weet wat er gaande is, wat mogelijk is. Maar continu zaken van buiten naar binnen halen en toepassen, daar zit de waarde van de IT’er. Zeker in de zorg.”

En hoe gaan die mensen het verschil maken in de zorg? “De zorg heeft steeds minder mensen nodig die — als ik het zo mag zeggen — kunnen checken of het lampje van de server nog aan staat. De zorg heeft mensen nodig die de technology push goed kunnen uitdragen. De mogelijkheden goed ‘verkopen’ aan business en behandelaars. Ook zijn er veel mensen nodig die de processen in de zorg verder kunnen door-automatiseren.”

Hoopgevend project

In zakelijke termen gezegd: er zijn product owners nodig die business cases kunnen maken om de zorg vooruit te helpen. Zulke IT’ers zullen volgens Mulders in de komende jaren niet zonder werk zitten. “Dat komt ook doordat het zorglandschap in Nederland zo versnipperd is en zo weinig samenwerkt en specialismen in de zorg nog zo weinig bij elkaar worden gebracht. Uitwisseling van informatie gaat steeds belangrijker worden. Er is werk aan de winkel!” Mulders noemt een interessant en hoopgevend project in de zorg, onder de naam ‘Cumuluz’. “De missie, vrij vertaald: een dataplatform waarop alle zorgdata beschikbaar gemaakt worden — terwijl ze feitelijk decentraal blijven staan. Een belangrijk en potentieel zeer impactvol project waar ik veel van verwacht.”

Daarmee is het woord gevallen: impact. Wat Mulders betreft kan dat een belangrijk motief zijn voor jonge talenten om voor een loopbaan in IT te gaan. “Alles wordt IT, daar wil je bij zijn, daar wil je in voorop lopen. Jij, IT’er, kunt in de komende tien jaar grote veranderingen op gang brengen. Dat is toch veel leuker dan dat je ergens in een back -office van een multinational een radertje bent in het grote geheel?”“Gelukkig zijn er steeds meer jongeren die níet voor de maximale bonus gaan bij een commercieel bedrijf. Ik zie gelukkig veel jonge talenten die hun skills liever inzetten waar ze er echt toe doen: in de zorg. Ik kwam laatst een data-scientist van 27 tegen die het mooi zei: ‘ik kan data inzetten om een groot bedrijf te helpen meer bureaus of kasten te verkopen. Maar het is toch veel mooier om impact te maken? Om IT in te zetten om mensen beter te maken?’

____________________________

Vraag het boek aan

Dit interview is onderdeel van 'Grensverleggers': een boek vol gesprekken met Nederlands toonaangevende leiders over het snel veranderede vakgebied van IT en de invloed ervan op de IT-professional van morgen. Met o.a. Picnic, Defensie, KLM, PostNL en UWV.

Vraag het boek hier aan